All Risk Sigortası Nedir ve Kimler İçin Uygundur?

“All Risk” (Tüm Riskler) sigortası, adından da anlaşılacağı gibi, poliçede açıkça belirtilmemiş tüm risklere karşı güvence sağlayan bir sigorta türüdür. Yani, standart sigorta poliçelerinde sayılan ve tek tek belirtilen risklerin aksine, bu poliçede teminat dışında bırakılan haller belirtilir. Kalan tüm riskler, beklenmedik ve ani hasarlar olmak kaydıyla teminat altındadır. Bu özelliğiyle, All Risk sigortası, sigortalıya daha geniş bir koruma sağlar ve beklenmedik olaylar karşısında daha fazla güvence sunar.

All Risk Sigortasının Temel Özellikleri:

• Geniş Kapsam: Standart poliçelere göre çok daha geniş bir risk yelpazesini kapsar.
• “İstisnalar” Esası: Teminat altında olmayan haller poliçede açıkça belirtilir. Bunun dışındaki tüm riskler teminat altındadır.
• Ani ve Beklenmedik Hasarlar: Teminat, ani ve beklenmedik olaylar sonucu oluşan hasarları kapsar. Yavaş yavaş oluşan zararlar, eskime, yıpranma gibi durumlar genellikle teminat dışındadır.
• Ekspertiz Önemli: Hasar durumunda, hasarın nedeninin ve oluş şeklinin tespiti için ekspertiz büyük önem taşır.

All Risk Sigortasının Uygulama Alanları ve Kimler İçin Uygundur?

All Risk sigortası, genellikle aşağıdaki alanlarda ve kişiler için uygundur:

• İnşaat Sektörü (İnşaat All Risk Sigortası): Büyük ve karmaşık inşaat projelerinde, beklenmedik olaylar sonucu oluşabilecek hasarlara karşı geniş bir güvence sağlar. Müteahhitler, yatırımcılar ve proje sahipleri için uygundur. (Örneğin, Ziraat Bankası’nın İnşaat All Risk Sigortası [1,2])
• Montaj Sektörü (Montaj All Risk Sigortası): Fabrika kurulumları, büyük makinelerin montajı gibi projelerde, taşıma, depolama ve montaj aşamalarında oluşabilecek riskleri kapsar.
• Elektronik Cihazlar: Yüksek değerli elektronik cihazlar (tıbbi cihazlar, bilgisayarlar, test ekipmanları vb.) için ani ve beklenmedik hasarlara karşı koruma sağlar. Özellikle işletmeler, laboratuvarlar ve araştırma merkezleri için uygundur.
• Sanat Eserleri ve Antikalar: Değerli sanat eserleri ve antikaların taşınması, sergilenmesi veya depolanması sırasında oluşabilecek hasarlara karşı koruma sağlar. Koleksiyoncular, müzeler ve galeriler için uygundur.
• Nakliyat (Emtia Nakliyat All Risk Sigortası): Emtiaların taşınması sırasında oluşabilecek her türlü hasara karşı (istisnalar hariç) güvence sağlar. İhracat ve ithalat yapan firmalar için uygundur.
• Kişisel Eşyalar (Seyahat Sigortası veya Konut Sigortası İçinde Ek Teminat Olarak): Seyahat sırasında veya konutta bulunan değerli eşyaların kaybolması, çalınması veya hasar görmesi gibi durumlara karşı koruma sağlayabilir.

All Risk Sigortasının Avantajları:

• Kapsamlı Koruma: Beklenmedik olaylar karşısında daha geniş bir güvence sunar.
• Kolay Anlaşılabilirlik: Poliçede sadece teminat dışında kalan haller belirtildiği için, kapsamı daha kolay anlaşılır.
• Proaktif Risk Yönetimi: İşletmelerin ve bireylerin risklerini daha etkin bir şekilde yönetmelerine yardımcı olur.

All Risk Sigortasının Dezavantajları:

• Daha Yüksek Prim: Genellikle standart poliçelere göre daha yüksek primlidir.
• İstisnaların İyi İncelenmesi: Poliçedeki istisnaların dikkatlice incelenmesi ve anlaşılması önemlidir.
• Ekspertiz Süreci: Hasar durumunda ekspertiz süreci daha detaylı olabilir.

Özetle:

All Risk sigortası, geniş kapsamlı koruma arayan ve beklenmedik olaylara karşı maksimum güvence isteyen kişi ve kurumlar için uygundur. Ancak, poliçedeki istisnaların dikkatlice incelenmesi ve sigorta uzmanından detaylı bilgi alınması önemlidir. İnşaat sektöründe de sıklıkla kullanılan bir terim olduğundan, “İnşaat All Risk Sigortası” şeklinde de karşımıza çıkabilir (3, 4, 5, 6). Bu sigorta türü, inşaatın başlangıcından bitimine kadar geçen süreçte olabilecek risklere karşı güvence sağlar.

All Risk Sigortasının Standart Sigortalardan Farkı:

En temel fark, teminat kapsamının belirlenme şeklidir.

• Standart Sigortalar (Muayyen Tehlike Sigortaları): Poliçede tek tek sayılan belirli riskler (örneğin yangın, hırsızlık, sel) teminat altındadır. Sayılmayan riskler teminat dışındadır.
• All Risk Sigortası (Tüm Riskler Sigortası): Poliçede teminat dışında bırakılan haller (istisnalar) belirtilir. Bunun dışındaki tüm ani ve beklenmedik riskler teminat altındadır.

Bu fark, All Risk sigortasını daha geniş ve esnek bir koruma haline getirir. Örneğin, standart bir yangın sigortası sadece yangının neden olduğu hasarı karşılarken, All Risk bir poliçe yangın dışında, yangına bağlı duman, is veya yangın söndürme çalışmalarından kaynaklanan hasarları da kapsayabilir (istisnalar dahilinde).

All Risk Poliçelerinde Dikkat Edilmesi Gerekenler:

• İstisnalar (Teminat Dışında Kalan Haller): Poliçenin en önemli bölümü istisnalardır. Hangi durumların teminat dışında kaldığı çok dikkatli bir şekilde incelenmelidir. Sık rastlanan istisnalar şunlardır:
  • Savaş, istila, iç savaş, terör (bazı durumlarda ek teminat ile eklenebilir)
  • Nükleer riskler
  • Kasıtlı hasar
  • Yavaş yavaş oluşan zararlar (eskime, yıpranma, korozyon vb.)
  • Böcek ve haşere zararları
  • Bazı doğal afetler (poliçeye göre değişir)
• “Ani ve Beklenmedik” Kavramı: Hasarın “ani ve beklenmedik” bir olay sonucu meydana gelmesi gerekmektedir. Önceden bilinen veya zamanla oluşan zararlar teminat dışındadır.
• Ekspertiz Şartı: Hasar durumunda, hasarın nedenini ve oluş şeklini belirlemek için genellikle ekspertiz yapılır. Ekspertiz raporu, tazminat sürecinin önemli bir parçasıdır.
• Poliçe Limiti: Poliçede belirtilen azami teminat tutarıdır. Hasar bu limiti aşarsa, aşan kısım sigortalı tarafından karşılanır.
• Muafiyet: Hasarın belirli bir kısmının sigortalı tarafından karşılanmasıdır. Muafiyet tutarı poliçede belirtilir.

Hasar Süreçleri (All Risk Poliçelerinde):

• Hasar İhbarı: Hasar meydana geldiğinde en kısa sürede sigorta şirketine bildirilmelidir.
• Belge ve Bilgi Toplama: Hasarla ilgili tüm belge ve bilgiler (fotoğraflar, faturalar, ekspertiz raporları vb.) toplanmalıdır.
• Ekspertiz Süreci: Sigorta şirketi bir eksper görevlendirir. Eksper, hasarın nedenini, oluş şeklini ve boyutunu belirlemek için inceleme yapar.
• Tazminat Talebi ve Ödeme: Ekspertiz raporuna göre tazminat talebi oluşturulur. Sigorta şirketi, gerekli incelemeleri yaptıktan sonra tazminat ödemesini gerçekleştirir.

Türkiye’de All Risk Sigortası Uygulamaları:

Türkiye’de All Risk sigortası özellikle inşaat, montaj, elektronik cihaz ve nakliyat sektörlerinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Konut sigortalarında da bazı şirketler, ek teminatlarla All Risk benzeri bir koruma sunabilmektedir.

• TARSİM (Tarım Sigortaları Havuzu): TARSİM’in bazı ürünlerinde de All Risk benzeri bir yaklaşım bulunmaktadır. Örneğin, dolu riskine karşı yapılan sigortalarda, dolu dışında dolu ile birlikte gerçekleşen diğer riskler de (istisnalar dahilinde) teminat altına alınabilmektedir.